1. Esthetische waarde
In de eerste plaats moet een kunstwerk je natuurlijk aanspreken. Je kunt je om verschillende redenen aangetrokken voelen tot een werk: zo kan je een werk prachtig vinden, maar een werk kan je ook intrigeren, irriteren, vragen oproepen of een andere emotie losmaken.
2. Persoonlijke relatie
Er zijn verschillende manieren waarop een kunstwerk voor jou persoonlijk kan gaan leven. Dat kan simpelweg het onderwerp zijn, bijvoorbeeld een afbeelding van jouw favoriete reisbestemming, de kleur of het materiaal. Een werk kan daarnaast ook bepaalde herinneringen en associates oproepen of een periode in je leven markeren, bijvoorbeeld een grote levensverandering zoals een nieuwe carriere of de geboorte van je kind.
3. Het verhaal erachter
Over het algemeen geldt: een idee gaat langer mee dan alleen een beeld. Dat betekent dat als je alleen om esthetische redenen voor een werk kiest, je daar sneller op zult zijn uitgekeken dan wanneer het verhaal achter het werk je ook aanspreekt. Dat kan een bepaald onderwerp of thema zijn wat de kunstenaar agendeert, maar ook de werkwijze van de kunstenaar of het onderzoek wat aan het creëren van het werk vooraf ging.
4. Het volledige oeuvre
Daarop aansluitend is het interessant hoe het werk zich verhoudt tot het andere werk van deze kunstenaar. Je koopt als het ware een stukje van het verhaal wat een kunstenaar door de jaren heen vertelt.
5. De historische context
Elk kunstwerk maakt onderdeel uit van een groter geheel, dat van de (kunst)geschiedenis. Hedendaagse kunstenaars staan als het ware op de schouders van de kunstenaars die hen voorgingen en reflecteren hier dan ook vaak op in hun werk. Het is makkelijker om deze laag te verkennen naarmate je meer over kunst en kunstgeschiedenis weet: je ziet dan als het ware the bigger picture en kunt verbanden leggen. Naast dat je deze referenties beter ziet en zult begrijpen, train je jezelf zo ook om originaliteit te ontdekken.
